NOVIDADES AGOSTO

Sueños Digitales é a historia duns personaxes que invisten a súa vida en maquillar o mundo que lles rodea. Os dous maquetadores dunha revista de tendencias (palabra que xa en si é un claro síntoma de modernez) traballan "arranxando" os exteriores dunha cidade do interior boliviano, Río Fugitivo, para que pareza tan á última como un Londres en pequeno.

O estilo e mestría dun deles, Sebas, acaban por chamar a atención do Goberno: o vello ditador Montenegro, reconvertido en presidente, quere tamén reconverter a Historia recente, e eliminar das hemerotecas a memoria máis sinistra do seu pasado.

Para Sebastián a vida transcorre entre o visionado diario de Expediente X e a manipulación de fotos de famosos para a súa revista. As súas colaxes semanais, os seus "seres dixitais", empezan a dotarlle dun nome na sociedade, pero para Sebas son pura rutina: ata do porno da internet fai montaxes para a súa goce privado. Non se libra do retoque nin a súa muller, Niki, guapa por natureza.

Para alguén dedicado a quitarlle a celulitis a Madonna, a barriga a Brad Pitt, a mal cor á súa cidade e a dispersar cadáveres nos escenarios de traxedias, non hai conflito moral en aceptar a oferta do Goberno. Sebas ve o seu traballo como un medio de poder. Eliminar a historia incómoda do novo presidente faille sentirse un Home de Negro: á vez que os vellos militares desaparecen das fotografías, os vellos militares tamén "desaparecen" paulatinamente, ou se lles pilla suicidándose, instantánea incluída, na ponte do río que divide a cidade.

Publicada no ano 2000, Soños Dixitais está infestada de chiscadelas ao momento en que foi escrita. Así, entre borrados e repixelados; actualizacións de Quark e Apple descritas ao detalle, xogos de Nintendo e suicidios políticos, avanza esta narración na que o pop e a tecnoloxía cobran tanta importancia como os manejos dos creadores de realidades dixitais. O compañeiro de Sebas, Píxel, non pode soportar esa realidade: deixa o traballo, bebe e pérdese (literalmente) nun xogo online de espada e bruxería.

Sebastián tamén acabará por perderse. Será a vida real, a de sempre, a que acabe cos seus soños de poder. Para cando o artista dixital levanta a vista, todos os disidentes desapareceron, entre eles a súa muller. A súa supervisora militar deixou de existir unha tarde, horas despois de balbucear as súas dúbidas sobre o proxecto. E o mesmo día en que a oficina de Sebas convértese noutra oficina con outros redactores e outro título, a súa rúa non é a súa rúa e do edificio enteiro da súa casa non quedan nin os cascallos, a súa será outra das sombras retocables, reflectida fugazmente na corrente antes de precipitarse no esquecemento.

A novela de Soldán non expón universos alternativos. Máis ben converte a realidade nun destes, no que o tirano de quenda pode manexar a capricho tanto as imaxes como as vidas que hai tras elas. Non é nova esta forma de tortura: baste lembrar o incendio que destruíu o Arquivo NON-DO de Madrid, accidentalmente, en 1945.

Tampouco é nova na literatura: a moitos xa nos aterrorizaba o doblepensar orwelliano antes de ler Soños Dixitais. O que si atrae desta obra é a fascinación que os personaxes senten ante a tecnoloxía. Xa sexa para renderse aos seus encantos como Sebas, para deixarse morrer por ela como Píxel; ou por repulsión, como a fotógrafa que non manipula as imaxes da súa Leica pero paga aos suicidas para fotografarlles. Todos, incluído o propio autor, parecen necesitar cachivaches, formatos de audio, versións de Photoshop e modelos de iBook que lles rodeen, descritos coidadosamente, para ocultar o pavor a que a súa historia quede baleira sen eles. Unha foto gris dunha cidade vulgar nun país pequeno.

Cando o lector sorrí con sorna nos primeiros parágrafos, ao ver reverenciada a versión 5 do Photoshop e unha colección de VHS, non fai outra cousa que seguir o mandato implícito da novela: actualízache ou desaparece. Isto último dá máis medo que morrer.